ભારતીય રેલ્વેના ઇતિહાસમાં એક નવા યુગની શરૂઆત થવા જઈ રહી છે. ભારતમાં પહેલી હાઇડ્રોજન ટ્રેન દોડવા માટે તૈયાર છે. ચેન્નાઈ સ્થિત ઇન્ટિગ્રલ કોચ ફેક્ટરી (ICF) ના જનરલ મેનેજર સુબ્બા રાવે આ ટ્રેન અંગે નવીનતમ માહિતી આપી છે. તેમણે જણાવ્યું કે ભારતમાં હાઇડ્રોજન ટ્રેન શરૂ થવા જઈ રહી છે.
ડીઝલ એન્જિનથી ઇલેક્ટ્રિક એન્જિન તરફ સંક્રમણ પછી, રેલ્વે મંત્રાલય ભારતમાં ટૂંક સમયમાં હાઇડ્રોજનથી ચાલતી ટ્રેનો શરૂ કરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. માર્ચ 2025 થી ટ્રેનો દોડવાનું શરૂ થશે. આ સાથે, ભારતીય રેલ્વે એક નવા યુગમાં પ્રવેશ કરશે. પ્રથમ હાઇડ્રોજન ટ્રેન ઉત્તરી રેલ્વેના દિલ્હી વિભાગને ફાળવવામાં આવી છે. આ ટ્રેન ૮૯ કિલોમીટર લાંબા જીંદ-સોનીપત સેક્શન પર દોડશે.
આ ટ્રેનનું ઉત્પાદન ચેન્નાઈ ફેક્ટરીમાં થઈ રહ્યું છે.
તેમણે કહ્યું કે ભારતની પ્રથમ હાઇડ્રોજન ટ્રેનનું ઉત્પાદન ચેન્નાઈ સ્થિત ઇન્ટિગ્રલ કોચ ફેક્ટરી (ICF) દ્વારા કરવામાં આવી રહી છે. હાઇડ્રોજન ટ્રેનોમાંથી કાર્બન ઉત્સર્જન નહિવત હશે. આવી સ્થિતિમાં, આ ટ્રેન ગ્રીન ટ્રાન્સપોર્ટેશન ટેકનોલોજીની દિશામાં ખૂબ ફાયદાકારક સાબિત થશે. રેલવેએ 35 હાઇડ્રોજન ટ્રેનો માટે 2,800 કરોડ રૂપિયા ફાળવ્યા છે.
ભારતનો પહેલો હાઇડ્રોજન ટ્રેનસેટ 31 માર્ચ, 2025 સુધીમાં તૈયાર થવાની અપેક્ષા છે. ભારતે તાજેતરમાં વિશ્વનું સૌથી વધુ ક્ષમતા ધરાવતું હાઇડ્રોજન સંચાલિત ટ્રેન એન્જિન બનાવ્યું છે. મોટાભાગના દેશોએ 500 થી 600 હોર્સપાવર (HP) ની ક્ષમતા ધરાવતી હાઇડ્રોજન ટ્રેનો બનાવી છે, જ્યારે ભારતે 1200 હોર્સપાવર (HP) ની ક્ષમતા ધરાવતું એન્જિન બનાવીને મોટી સફળતા મેળવી છે અને હવે તે હાઇડ્રોજન ટ્રેનો ચલાવશે.
જર્મની અને ચીને હાઇડ્રોજન ટ્રેન બનાવી છે
તમને જણાવી દઈએ કે હાઇડ્રોજન ટ્રેનમાં 8 પેસેન્જર કોચ હશે, જેમાં 2500 થી વધુ લોકો મુસાફરી કરી શકશે. 2 કોચ હાઇડ્રોજન સિલિન્ડર માટે પણ હશે. આ ટ્રેનની ગતિ ૧૧૦ કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની હશે. તેની ડિઝાઇન રિસર્ચ, ડિઝાઇન અને સ્ટાન્ડર્ડ ઓર્ગેનાઇઝેશન, લખનૌ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવી છે. જર્મની અને ચીન જેવા દેશોએ પહેલાથી જ હાઇડ્રોજન ટ્રેનોનો પ્રયોગ કરી લીધો છે.
જર્મનીની કોરાડિયા આઈલિન્ટ હાઇડ્રોજન ટ્રેન વિશ્વની પ્રથમ પેસેન્જર હાઇડ્રોજન ટ્રેન છે. આ ટ્રેન ઓછો અવાજ કરે છે. આમાંથી વરાળ અને પાણી નીકળે છે. આ ટ્રેન ૧૪૦ કિલોમીટર પ્રતિ કલાકથી ૧૦૦૦ કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે દોડી શકે છે. આ ટ્રેન 2018 થી ટ્રાયલ પર છે, પરંતુ હજુ સુધી તે સંપૂર્ણપણે રેલ્વેનો ભાગ બની નથી. ચીને તાજેતરમાં એશિયાની પ્રથમ હાઇડ્રોજન ટ્રેન સેવા પણ શરૂ કરી છે. આ ટ્રેન એક જ ટાંકી પર 600 કિલોમીટરનું અંતર કાપે છે. તેની ગતિ ૧૬૦ કિલોમીટર પ્રતિ કલાક છે.
