ગુજરાત સરકારે શાળાના વિદ્યાર્થીઓની સુરક્ષાને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે એક મોટો નિર્ણય લીધો છે. હવેથી શાળાઓ દ્વારા આયોજિત પ્રવાસો, પિકનિક કે શૈક્ષણિક યાત્રાઓમાં બે ગણવેશધારી પોલીસકર્મીઓની હાજરી ફરજિયાત રહેશે. જો આમાં છોકરીઓનો સમાવેશ થાય છે, તો તેમની સાથે એક મહિલા પોલીસકર્મી પણ રહેશે. 2024માં DGP-IGP કોન્ફરન્સમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીના સૂચનો બાદ આ નિયમ લાગુ કરવામાં આવ્યો છે. આ પગલાનો હેતુ બાળકોની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવાનો અને પોલીસ અને વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચે સૌહાર્દપૂર્ણ સંબંધ બનાવવાનો છે.
નવો નિયમ શું છે?
ગુજરાતના DGP વિકાસ સહાયે શિક્ષણ વિભાગને નિર્દેશ આપ્યો છે કે તમામ શાળાઓ (સરકારી, અર્ધ-સરકારી અને ખાનગી) એ પ્રવાસ, પિકનિક કે શૈક્ષણિક યાત્રાનું આયોજન કરતા પહેલા સ્થાનિક પોલીસ સ્ટેશનનો સંપર્ક કરવો પડશે. આ યાત્રાઓમાં બે ગણવેશધારી પોલીસકર્મીઓ સાથે આવવાનું ફરજિયાત રહેશે. જો છોકરીઓનો પ્રવાસમાં સમાવેશ થાય છે, તો તેમની સાથે એક મહિલા પોલીસકર્મીની હાજરી પણ જરૂરી રહેશે. બાળકોની સુરક્ષાને પ્રાથમિકતા આપવા તેમજ પોલીસ અને વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચે વિશ્વાસ વધારવા માટે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
આ નિર્ણય કેમ લેવામાં આવ્યો?
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં શાળા પ્રવાસ દરમિયાન થયેલા અકસ્માતોને ધ્યાનમાં રાખીને આ નિયમ બનાવવામાં આવ્યો છે. ઉદાહરણ તરીકે, જાન્યુઆરી 2024 માં, વડોદરાના હરણી તળાવમાં બોટ પલટી જવાની ઘટનામાં 12 વિદ્યાર્થીઓ અને બે શિક્ષકોના મોત થયા હતા. આવા અકસ્માતોને રોકવા માટે, સરકારે સલામતીના નિયમોને વધુ કડક બનાવ્યા છે. પોલીસકર્મીઓની હાજરીથી બાળકોની સલામતીમાં વધારો થશે, પરંતુ કટોકટીની સ્થિતિમાં ઝડપી કાર્યવાહી પણ શક્ય બનશે. આ ઉપરાંત, આ પગલું પોલીસ અને યુવાનો વચ્ચે મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધો બનાવવામાં પણ મદદ કરશે.
શાળાઓની જવાબદારી શું રહેશે?
- પોલીસનો સંપર્ક કરવો: પ્રવાસ અથવા પિકનિકનું આયોજન કર્યા પછી, શાળાના આચાર્યએ સ્થાનિક પોલીસ સ્ટેશનને 15 દિવસ અગાઉ જાણ કરવી પડશે. આમાં, મુસાફરીની તારીખ, સ્થળ અને બાળકોની સંખ્યા જેવી માહિતી આપવી પડશે.
- રિપોર્ટ સબમિટ કરવો: દરેક પ્રવાસ પછી, શાળાએ સરકારી ઇમેઇલ ([email protected]) પર વિગતવાર રિપોર્ટ મોકલવો પડશે, જેમાં પોલીસકર્મીઓ વિશેની માહિતી પણ શામેલ હશે.
- મહિલા પોલીસ અધિકારી: જો વિદ્યાર્થીનીઓ પ્રવાસ પર જઈ રહી હોય, તો તેમની સાથે એક મહિલા પોલીસ અધિકારીનો સમાવેશ ફરજિયાત રહેશે.
વિદ્યાર્થીઓ અને વાલીઓ માટે લાભ
આ નવો નિયમ વાલીઓ માટે રાહત છે, જેઓ ઘણીવાર શાળા પ્રવાસ દરમિયાન બાળકોની સલામતી અંગે ચિંતિત રહે છે. પોલીસકર્મીઓની હાજરી માત્ર બાળકોની સલામતીમાં વધારો કરશે નહીં, પરંતુ શાળાઓમાં માતાપિતાનો વિશ્વાસ પણ વધારશે. ઉપરાંત, આ નિયમ વિદ્યાર્થીઓને પોલીસ સાથે સકારાત્મક વાતચીત કરવાની તક આપશે, જેનાથી પોલીસ પ્રત્યેની તેમની ધારણામાં સુધારો થશે.
સલામતી નિયમો પહેલાથી જ અમલમાં છે
હરણી તળાવ અકસ્માત પછી, ગુજરાત સરકારે પહેલાથી જ શાળા પિકનિક માટે ઘણી માર્ગદર્શિકા જારી કરી હતી. આમાં શાળાઓએ જિલ્લા શિક્ષણ અધિકારી (DEO) પાસેથી લેખિત પરવાનગી લેવી,
મુસાફરી માટે GPS ટ્રેકિંગ સિસ્ટમવાળા વાહનોનો ઉપયોગ કરવો, પાણીની પ્રવૃત્તિઓ ટાળવી અને જો બોટ સવારી જરૂરી હોય તો દરેક માટે લાઇફ જેકેટ ફરજિયાત બનાવવાનો સમાવેશ થાય છે.
નિષ્ણાતો શું કહે છે?
શિક્ષણ નિષ્ણાતો અને વાલીઓ આ નિર્ણયનું સ્વાગત કરે છે. તેઓ માને છે કે પોલીસની હાજરીથી શાળાઓની સલામતી પ્રત્યેની જવાબદારી વધશે. ઉપરાંત, આ પગલું બાળકોને શિસ્તબદ્ધ અને સલામત વાતાવરણમાં પ્રવાસનો આનંદ માણવાની તક આપશે. જો કે, કેટલાક શાળા મેનેજમેન્ટ કહે છે કે પોલીસકર્મીઓની વ્યવસ્થા માટે વધારાના સંકલનની જરૂર પડશે, જેના માટે સરકારે વધુ સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકા આપવી જોઈએ.
આગળ શું?
ગુજરાતના શિક્ષણ વિભાગે તમામ શાળાના આચાર્યોને આ નિયમનું તાત્કાલિક પાલન કરવા સૂચના આપી છે. શાળાઓને તેમની મુસાફરી યોજનાઓ પોલીસ અને શિક્ષણ વિભાગ સાથે અગાઉથી શેર કરવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. આ પગલું માત્ર બાળકોની સલામતીને પ્રાથમિકતા આપતું નથી, પરંતુ પોલીસ અને સમાજ વચ્ચે વધુ સારા સંકલનને પણ પ્રોત્સાહન આપશે. જો તમારું બાળક શાળા પ્રવાસ પર જઈ રહ્યું છે, તો ચોક્કસપણે શાળા પાસેથી આ નિયમના પાલન વિશે માહિતી મેળવો.
